استفاده از استویا می تواند کالری غذاها و نوشیدنی ها را کاهش دهد، اما ممکن است اثرات نامطلوبی نیز داشته باشد. عوارض جانبی احتمالی شامل حالت تهوع، نفخ، فشار خون پایین و اختلال هورمونی است.

استویا، یک شیرین کننده ی طبیعی بدون کالری است که از گلیکوزیدهای استویول ساخته شده است. اینها ترکیباتی هستند که از برگ های گیاه Stevia rebaudiana استخراج و تصفیه شده اند.

بسیاری از مردم برای کاهش مصرف کالری خود، از استویا به جای شکر استفاده می کنند. در این مقاله به خطرات و عوارض جانبی احتمالی مرتبط با این شیرین کننده ی طبیعی می پردازیم.

به گفته ی کمیته مشترک FAO/WHO در مورد افزودنی های غذایی، میزان مصرف روزانه قابل قبول استویول، معادل 4 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است. این معادل حدود 12 میلی گرم عصاره استویا با خلوص بالا به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز است.

متخصصان، استفاده از استویای بسیار خالص را به عنوان یک شیرین کننده یا برای طعم دادن به غذاها به دلیل عوارض جانبی توصیه نمی کنند.

در حالی که چندین مطالعه عوارض جانبی بالقوه ی استویا را در چند دهه گذشته شناسایی کرده‌اند، اکثر آنها با استفاده از حیوانات آزمایشگاهی انجام شده‌اند و بسیاری از آن زمان تاکنون رد شده‌اند.

عوارض جانبی بالقوه مرتبط با مصرف استویا

آسیب کلیوی

استویا، یک دیورتیک در نظر گرفته می شود، به این معنی که سرعت دفع آب و الکترولیت های بدن از طریق ادرار را افزایش می دهد. از آنجایی که کلیه مسئول فیلتر کردن و تولید ادرار است، محققان در ابتدا فکر کردند که مصرف طولانی مدت استویا می تواند به کلیه ها آسیب برساند.

با این حال، مطالعات جدیدتر به این نتیجه رسیده اند که استویا ممکن است به جلوگیری از آسیب کلیوی کمک کند. یک کارآزمایی بالینی در سال 2018 بر روی شرکت ‌کنندگان مبتلا به بیماری مزمن کلیوی نشان داد که مکمل‌های استویا، کراتینین، اسید اوریک، قند خون و میکروآلبومین را کاهش می ‌دهند.

علائم گوارشی

برخی از محصولات استویا حاوی الکل های قندی افزوده هستند که در صورت مصرف زیاد ممکن است علائم ناخوشایندی ایجاد کنند.

علائم حساسیت به الکل های قندی می تواند شامل موارد زیر باشد:

· حالت تهوع

· استفراغ

· سوء هاضمه

· درد شکمی

· نفخ

در حال حاضر، مطالعات انسانی در این زمینه وجود ندارد، اما مطالعات آزمایشگاهی و مطالعات حیوانی، نشان می ‌دهند که استویا ممکن است تنوع باکتریایی را بهبود بخشد و التهاب روده بزرگ را کاهش دهد. نشان داده شده است که استفاده از استویا به محدود کردن و کاهش اسهال کمک می کند.

فشار خون پایین

استویا، به عنوان یک گشادکننده عروق عمل می کند و باعث گشاد شدن عروق خونی و کاهش فشار خون کلی می شود. محققان تنها جنبه‌ های مثبت بالقوه ی استفاده از استویا را در گشاد کردن عروق را تاکنون بررسی کرده‌اند. شواهدی وجود ندارد که نشان دهد استویا فشار خون را به سطوح خطرناک کاهش می دهد. افراد مبتلا به فشار خون پایین مزمن و کسانی که از داروهای کاهش دهنده فشار خون استفاده می کنند، باید قبل از افزودن استویا به رژیم غذایی خود با پزشکشان مشورت کنند.

اختلال غدد درون ریز

گلیکوزیدهای استویول، دارای ساختار مولکولی مشابه استروئیدها هستند، بنابراین تصور می شود که ممکن است در تولید هورمون ها اختلال ایجاد کنند. یک مطالعه در سال 2016 نشان داد که سلول های اسپرم انسانی در معرض استویول، افزایش تولید پروژسترون را تجربه کردند.

تحقیقات بیشتری بر روی انسان برای نتیجه گیری دقیق در مورد اختلالات هورمونی ناشی از استویول مورد نیاز است. در این مرحله، ما شواهد کافی برای نشان دادن اینکه استویا می تواند به عنوان یک مختل کننده ی غدد درون ریز در انسان عمل کند، نداریم.

برخی از افراد در معرض خطر افزایش عوارض جانبی ناشی از مصرف منظم استویا هستند. این به این دلیل است که استویا می تواند قند خون و فشار خون را کاهش دهد و به عنوان یک ادرارآور عمل کند.

استویا همچنین می تواند با برخی داروها تداخل داشته باشد، بنابراین مهم است که قبل از خرید یا مصرف محصولات استویا با پزشک خود مشورت کنید.

انواع مختلفی از استویول گلیکوزید موجود در استویا وجود دارد که به پنج گروه اصلی طبقه بندی می شوند.اگرچه اکثر تحقیقات به دو ترکیب اصلی در استویا به نام های "استویوزید و reb A یا ربائودیوزید A" مربوط می‌شود، یک مطالعه در سال 2016 با استفاده از نمونه‌های مدفوع انسانی به این نتیجه رسید که همه اشکال این ترکیب احتمالاً برای استفاده عمومی بی‌خطر هستند.

با این حال، تحقیقاتی که از استفاده ایمن از ترکیبات کمتر تصفیه شده ی استویا حمایت کند، هنوز وجود ندارد. در نتیجه، سازمان غذا و داروی آمریکا برگ‌های استویا و عصاره‌های خام آن را برای مصرف ایمن نمی‌ داند.

به طور فزاینده ای، مکمل ها و عصاره های استویا در برخی کشورها حاوی مواد تقلبی، عمدتاً شیرین کننده های مصنوعی هستند که با خطرات شناخته شده ی سلامتی مرتبط هستند. در حال حاضر هیچ گزارشی مبنی بر تقلبی بودن محصولات استویا در ایالات متحده یا بریتانیا وجود نداشته است.

محققان هنوز طیف کامل خطرات مرتبط با استویا را درک نکرده اند. یک بررسی کلی از مقالات در سال 2017 با ارزیابی پیامدهای سلامتی و عوارض مرتبط با شیرین کننده های بدون کالری نتیجه گرفت که مطالعات کافی برای قضاوت در مورد ایمنی کلی استویا، انجام نشده است.

در صورت مصرف استویول یا عصاره ی استویا به توصیه ی سازمان بهداشت جهانی پایبند بمانید: میزان مصرف روزانه قابل قبول (ADI) برای استویول را 4 میلی گرم (میلی گرم) به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، و برای عصاره استویا 12 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است.

منبع:

https://www.medicalnewstoday.com/articles/319837#takeaway